Zaloguj się | Załóż konto
Slide 1 jFlow Plus
Wykłady z okulistyki
Program edukacyjny
czytaj więcej
  • Prof. dr hab. n. med. Marta Misiuk-Hojło

    Prof. dr hab. n. med. Marta Misiuk-Hojło

    Współczesne metody neuroprotekcji w jaskrze

  • Mgr Michalina Kątowska Klinika Okulistyczna Optegra

    Mgr Michalina Kątowska Klinika Okulistyczna Optegra

    Chirurgia Refrakcyjna V. Łączenie procedur chirurgii refrakcyjnej w korekcji anizometropii

  • Prof. Andrzej Grzybowski

    Prof. Andrzej Grzybowski

    Sztuczna Inteligencja w okulistyce 2023


Przełom w leczeniu



wczesnego stadium AMD



Rozmowa z prof. zw. dr hab. med. Krystyną Czechowicz-Janicką, Dyrektorem Medycznym i Naukowym Instytutu Oka w Warszawie


 


Wczesne stadium AMD2

Prof. dr hab. n. med. Krystyna Czechowicz-Janicka


Dyrektor Medyczny i Naukowy Instytutu Oka w Warszawie

 

Prof. zw. dr hab. med. Marta Misiuk-Hojło, redaktor naczelna:


Pani Profesor nowe technologie stosowane w ostatnich latach w okulistyce to kroki milowe w leczeniu wielu schorzeń narządu wzroku. Jeszcze do niedawna szczególnym wyzwaniem dla lekarzy i naukowców była odbudowa uszkodzonych nerwów czy komórek siatkówki.

 

 

Prof. zw. dr hab. med. Krystyna Czechowicz-Janicka:


Tak. To, co wcześniej pozostawało poza zasięgiem medycyny, dziś dzięki technologii i innowacjom stało się osiągalne. W artykule opublikowanym w tym roku w „Nature Neuroscience” amerykańscy naukowcy donoszą o spektakularnym osiągnięciu, które daje nadzieję na możliwość regeneracji II nerwu czaszkowego dzięki połączonym metodom stymulacji wzrokowej i zwiększenia aktywności kinazy mTOR (mammalian target of rapamycin) w komórkach zwojowych siatkówki (RGC).

 

Również metody leczenia degeneracji siatkówki za pomocą komórek macierzystych przybrały nową fazę. Jedną z obiecujących prób jest leczenie degeneracji siatkówki poprzez zamianę zdegenerowanych komórek lub zapobieganie ich niszczeniu przez wydzielanie czynników neuroprotekcyjnych. Ostatnio przeprowadzone pierwsze badanie kliniczne zastosowania terapii komórkami macierzystymi w chorobie Stargardta daje zachęcające wyniki.

 

 

Podobnym przełomem w ostatnim czasie okazała się nanosekundowa laseroterapia Retinal Rejuvenation stosowana w leczeniu wczesnego stadium AMD (Age-related Macular Degeneration), hamująca rozwijanie się jej późnych postaci. Na czym więc polega przełom w leczeniu zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem za pomocą lasera 2RT?


Wyniki licznych badań doświadczalnych wskazywały, że energia wiązki lasera nanosekundowego stymuluje biologiczny proces regeneracji tkanki, którego efektem może być przywrócenie naturalnych fizjologicznych funkcji błony Brucha (BM) oraz nabłonka barwnikowego siatkówki (RPE). Nanosekundowy laser 2RT (Retinal Rejuvenation Therapy) wykorzystuje mechanizm naturalnej odpowiedzi immunologicznej komórek, a jego impuls o mocy 3 nanosekund dociera do pojedynczych komórek RPE, nie uszkadzając termicznie komórek sąsiednich – to odróżnia go od wszystkich innych laserów.

 

 


Jakie inne różnice możemy jeszcze zaobserwować?

 

Różnice pomiędzy laserami są ogromne. Na przykład milisekundowy laser pulsowy dostarcza wprawdzie znacznie mniej energii niż lasery konwencjonalne, ale wiązka emitowanej przez niego energii uszkadza jednak termicznie sąsiednie komórki RPE, a w wyniku takiego oddziaływania może dojść do powstania trwałych mroczków paracentralnych. Natomiast 3-nanosekundowy laser 2RT, emitując energię 500 razy mniejszą niż laser mikropulsowy i nie niszcząc sąsiednich komórek, „prowokuje” jedynie procesy samoodbudowy i regeneracji tych komórek. Oddziaływanie lasera 2RT sprawia, że nowe komórki podlegają procesowi adaptacji, a transport płynów przez BM zostaje przywrócony. W rezultacie odnawia się warstwa RPE, nie szkodząc fotoreceptorom i choriokapilarom. Podstawowe zadania terapii laserem 2RT to hamowanie postępu choroby oraz odnowa zniszczonych obszarów centralnej siatkówki.

 

 


Czy zostały już przedstawione pierwsze światowe wyniki leczenia laserem 2RT?

 

Pierwsze wyniki leczenia laserem 2RT wczesnych i pośrednich postaci AMD przedstawiła w swojej pracy R. H. Guymer i in. (12 miesięczne obserwacje, zob. R. H. Guymer et al.Nanosecond-laser application in intermediate AMD – 12-month results of fundus appearance and macular function. Clin Experiment Ophthalmol. 2013 Oct 3.) i A. I. Jobling i in. (24-miesięczne obserwacje, zob. A. I. Jobling et al.Nanosecond laser therapy reverses pathologic and molecular changes in age-related macular degeneration without retinal damage, FASEB J. 2015 Feb; 29 (2), s. 696–710. Epub 2014 Nov 12).

 

Autorzy są zgodni, że terapia 2RT wstrzymuje postęp choroby – nikt z poddanych obserwacji po terapii 2RT nie przeszedł do grupy późnej postaci AMD, u połowy z nich zmniejszyły się lub zniknęły druzy, poprawiła się ostrość widzenia z równoczesną poprawą centralnego pola widzenia. Podobne obserwacje zanotowała L. Pelosini, stosując terapie 2RT w cukrzycowym obrzęku plamki (DME). Autorzy publikacji ocenili, że poprawy ostrości wzroku i centralnego pola widzenia należy spodziewać się u chorych poddanych terapii 2RT zwykle po upływie 3–6 miesięcy od zabiegu (por. Pelosini L. et al.: Retina rejuvenation therapy for diabetic macular edema: a pilot study. Retina. 2013 Mar; 33 (3), s. 548–558).

 

Wszyscy autorzy są zgodni, że terapia 2RT nie spowodowała u chorych żadnych objawów ubocznych, obserwowanych w terapii konwencjonalnej (laserowej). W 2016 r. pojawiło się doniesienie o możliwości powtórnego poddania się terapii 2RT.

 

 

 

Instytut Oka w Warszawie, którego jest Pani Dyrektorem Medycznym i Naukowym, jako pierwszy ośrodek w Polsce rozpoczął wdrażanie terapii 2RT u polskich pacjentów. Ilu pacjentów już zostało poddanych tej terapii?

 

W Instytucie Oka w Warszawie rozpoczęliśmy stosowanie terapii laserem 2RT w styczniu 2016 roku. Do tych zabiegów kwalifikujemy chorych na AMD – postać wczesną i pośrednią, pacjentów z DME, a także z innymi uszkodzeniami siatkówki centralnej. Do lipca 2016 r. wykonaliśmy 639 takich zabiegów.

 

Podczas kwalifikacji do zabiegu laserowego 2RT stwierdziliśmy: zaburzenia gospodarki lipidowej aż u 80% naszych chorych, nadciśnienie tętnicze – u około 75%, nadwzroczność – u około 60%, natomiast rodzinne występowanie AMD podawało w wywiadzie tylko 5% pacjentów.

 

Zanim przystąpimy do zabiegu, oceniamy: ostrość wzroku do dali i bliży, widzenie barw, centralne pole widzenia (mikroperymetria – MAIA), stan siatkówki (HRA+OCT2 z autofluorescencją – II generacja Spectralis), a w razie potrzeby krążenie w siatkówce i naczyniówce (Angio-OCT – Cirrus HD-OCT 5000 z AngioPlex).

 

Badania kontrolne przeprowadzamy po 3 i 6 miesiącach od zabiegu. Już pierwsze wyniki po zabiegu są bardzo zachęcające, chociaż okres rewitalizacji siatkówki jeszcze nie mógł się zakończyć.

 

 


Proszę przybliżyć wyniki Państwa obserwacji pacjentów po zastosowaniu terapii 2RT.

 

Z naszych bardzo wczesnych obserwacji wynika, że najczęściej poprawiają się: ostrość wzroku i centralne pole widzenia, najpóźniej zaś obraz siatkówki oceniany za pomocą badania HRA+OCT2-Spectralis. Terapia laserem 2RT nie powoduje żadnych objawów ubocznych. Szczegółową ocenę skuteczności leczenia laserem 2RT wybranych schorzeń siatkówki centralnej będziemy mogli przedstawić po zakończeniu 12-miesięcznej obserwacji.

 

Jedno jest pewne – pojawienie się nanosekundowego lasera 2RT zrewolucjonizowało podejście do leczenia wczesnej postaci AMD i stanowi ogromny przełom, na który bardzo długo czekał cały świat okulistyki.

Wczesne stadium AMD4

Ryc. Laser 2RT (Retinal Rejuvenation Therapy)

 

» Konferencje

» Polecamy

Numer bieżący | Opinie ekspertów | Forum kliniczne | Numery archiwalne | Ośrodki okulistyczne w Polsce | Redakcja | Prenumerata | Nowe książki okulistyczne | Konferencje okulistyczne | Książki okulistyczne | Czytelnia | Polityka prywatności | Polityka plików cookies | Księgarnia Górnicki Wydawnictwo Medyczne | Temat miesiąca | Newsletter | RODO w służbie zdrowia | Regulamin publikacji artykułów | Panel Recenzenta